Тимур Турлов (Freedom Holding): біз Еуропада 250 мыңнан астам клиентке қызмет көрсетеміз

Freedom Holding бас директоры және негізін қалаушы Тимур Турлов компания құру туралы шешімді ол жұмыс істеген инвестициялық банк дағдарыс 2008 жылы жабылғаннан кейін қабылдады.

Forbes Cyprus тілшісіне берген сұхбатында Турлов компанияның Кипр аралындағы қызметі, оның бәсекелестік артықшылықтары мен бизнесті кеңейту жөніндегі жаңа жоспарлары туралы айтып берді. Әңгіме сондай-ақ таяудағы экономикалық және геосаяси сын-қатерлерге қарсы тұру туралы болды.

«Фридом Финанс» қызметі туралы қысқаша айтып берсеңіз?

Біздің компания – өңірдегі техникалық жағынан ең дамыған брокерлік ұйымдардың бірі. «Фридом Финанс» – бұл Орталық Азиядағы ірі цифрлық экожүйелердің бірі және Кипр мен Еуропадағы ең жылдам дамып келе жатқан ұйымдардың бірі, онда біз 250 мыңнан астам клиентке қызмет көрсетеміз.

Кипрде Freedom24, біздің еуропалық брокерлік компанияның 300-ден астам қызметкері жұмыс істейді. Меншікті сауда платформасын (Tradernet, ЕО-да Freedom24 бренді) әзірлеу Лимассолда жүргізілуде. Бұл – бүкіл әлем бойынша кез келген қор биржасына тікелей қосылуға мүмкіндік беретін біздің флагмандық өніміміз.

Freedom Holding Corp. (#FRHC) американдық Nasdaq қор биржасында бағаланады және оны АҚШ Бағалы қағаздар және биржалар жөніндегі комиссиясы (SEC) реттейді. Бізде АҚШ-та брокер-дилер болып табылатын еншілес компания бар, бізде АҚШ-та инвестициялық-банктік лицензиялар және Еуропада толық лицензиялар бар. Осының бәрі біздің клиенттерімізге көптеген еуропалық және американдық қор биржаларында кез келген акцияларды, облигацияларды және басқа да өнімдерді сатып алу мүмкіндігін ұсыну үшін. Біз сондай-ақ Орталық Азиядағы клиенттерге еуропалық және американдық нарықтарға қол жеткізуге көмектесеміз.

«Фридом Финанс» — бүкіл Еуропа бойынша технологиялық платформасы мен мультибиржалық қолжетімділігі бар санаулы ұйымдардың бірі. Клиенттерге арналған интеграцияланған сандық шешімдер тиімді маркетингтік стратегияны іске асыруға көмектеседі.

Сіз студент кезіңізде компанияны құруға не әкелді?

Біз компанияны 2008 жылдың соңында құрдық, ол кезде әлемдік қаржы дағдарысы басталғанда мен жұмыс істеген инвестициялық банк өзінің филиалдарын жабуға шешім қабылдады. Мен қысқартуға түстім, менде американдық нарықтарда әлі де сауда жасағысы келетін клиенттерге қызмет көрсету үшін өз компаниямды ашудан басқа амал жоқ еді. 2008 жылдың қарашасында алғашқы клиентіміз пайда болды. Компания ұзақ әрі қиын қалыптасу жолынан өтті.

Шағын стартаптан толыққанды банкке және брокерлік компанияға  дейін өсу өте қиын болды. Және мұны қаржы дағдарысы кезінде жасау және серіктестермен және клиенттермен сенімді қарым-қатынас орнату одан да қиын болды.

Ол кез бәріміз үшін қиын, бірақ өте қызықты кезең болды. Мен өз командамның, отбасымның және біздің клиенттеріміздің алдында өз жұмысымды жалғастыру үшін жауапкершілікті сезіндім. Және менің ойымша, сен берілмеген сайын, шыңдаласың және көбінесе адамдар сенің соңыңнан ереді. Мен де бас тартқым келмеді.

Екінші жағынан, керемет қызметтер мен өнімдерді жасау және бірдеңе салу өте қызықты болды. Адамдар үшін өте құнды нәрсе жасап жатқанымды түсіну маған ең қиын сәттерде де тыныштық бермеді. Содан кейін, 15 жыл бұрын біз көптеген түрлі дағдарыстарды бастан өткердік.

Бұл қиын, бірақ өте қызықты жол болды. Мен ешқашан кәсіпкер болуды армандаған емеспін, бірақ бұл қызықты саяхат болды және оның көптеген артықшылықтары бар. Күн сайын зерттеу және жаңа нәрсе жасау қызықты. Бұл маған қиындықтарды жеңуге ынталандырады.

Freedom Holding компаниясы қай елдерде ұсынылған? Одан әрі кеңейту жоспарларыңыз бар ма?

Біз Қазақстанда, Украинада, Өзбекстанда, Күрдстанда және көптеген еуропалық елдерде, сондай-ақ АҚШ-та өкілдік етеміз. Бізде Грекия, Германия, Польша және Испанияны қоса алғанда, 10-нан астам еуропалық елде өкілдіктер бар.

Бұл әртүрлі елдер, бірақ біз бүкіл Еуропа бойынша клиенттерімізге қызмет көрсетуге тырысамыз. Біздің көптеген елдерде үлкен кеңселеріміз бар, сонымен қатар біз операциялық шығындарды төмен ұстап тұра аламыз, сондықтан Еуропада одан әрі даму үшін мүмкіндіктер зор.

Біз ЖІӨ өсуінің жоғары қарқынымен ерекшеленетін Орталық Азияның дамушы нарықтарында үлкен мүмкіндіктерді көріп отырмыз. Мысалы, Қазақстанның ЖІӨ өткен жылы шамамен 6% -ға, ал Арменияда — 10% -дан астам өсті.

Бұл дамушы нарықтарда көптеген мүмкіндіктер бар. Еуропа, Орталық Азия және АҚШ арасында товарларға қолжетімділікті ұсына отырып, тиімді қақпа бола аламыз деп есептейміз.

Біз бәсекеге қабілетті бола алатын Құрама Штаттарда одан әрі дами аламыз деп үміттенемін. Бұл біз алдағы екі жылда қарастыратын мәселе.

Сонымен қатар біз бұрынғысынша Еуропадағы дамуға мүдделіміз, бәлкім, Еуропалық одақ елдеріндегі банктерді сатып алу арқылы түрік нарығына қол жеткізе аламыз деген ойымыз бар.

Сіздің ойыңызша, сіз содан бері қаншалықты алға жылжыдыңыз?

Мен соншалықты алысқа бара аламыз деп ойлаған жоқпын. Біздің басты мақсатымыз — еліміздегі үздік жиырмалыққа кіретін компания құру болды. Бірақ Қазақстанда біз 5 миллионнан астам клиентке қызмет көрсететін үлкен экожүйе құрдық.

Біз өңірдегі көшбасшы, бәлкім, Кипрдегі ең ірі брокерлік фирма әрі ең ірі биржалық брокер болдық.

Мен кәсіпкер болуды ешқашан армандаған емеспін, бірақ мойныңа жүктелетін міндеттердің көптігіне қарамастан, кәсіпкер болу өте қызықты, сондықтан осы нәрсе мені барлық қиындықтарды еңсеруге ынталандырады.

Сіздің бәсекелестерден айырмашылығыңыз қандай?

Біз бәсекелестерімізден көп нәрсе үйрендік және олардың үздіктерінен бәлендей айырмашылығымыз жоқ. Алайда біздің басты артықшылығымыз — бірыңғай жүйе арқылы бірнеше биржаларға қосылуға мүмкіндік беретін сауда платформасы.

Мұндай мүмкіндікті ұсынатын платформалар өте аз. Біз көптеген еуропалық биржаларға, сондай-ақ Орталық Азия мен Қытай биржаларына қосыла аламыз. Сонымен қатар, қосымша арқылы біз клиенттерімізге дебеттік және кредиттік карталарды шығару арқылы банктік қызметтерді ұсынамыз.

Мен әрбір платформаның өз артықшылықтары бар деп есептеймін және кейбір бәсекелестер бізден де жақсы өнімдерді ұсынатынын білемін. Алайда бізде де бәсекелестерден жақсы өнімдер бар және біз оларды нарыққа тезірек шығарамыз. Мен уақыт өте келе бәсекеге қабілетті бола алатынымызға сенемін.

Біздің маркетингтік тәсіліміз технологияларға бағытталған және бізді ерекшелейтін элементтердің бірі — бұл инфрақұрылымның құны төмен болуы. Біз көптеген акцияларға зерттеу және талдау жүргіздік, осылайша біз клиенттерімізге олардың инвестициялары үшін қызықты идеялар мен қызметтерді ұсына аламыз.

Сіздің Кипрде жұмысты бастауыңызға қандай себеп болды?

Біз Кипрге біраз жыл бұрын келдік. Бізді тартқаны  — қолайлы салық режимі мен бизнес аушға шығынның төмендігі болды.

Мен Кипр — біздің қызметкерлеріміз үшін тамаша орын және біз үшін өте қызықты аймақ деп санаймын. Мұнда өмір сүру құны басқа еуропалық елдермен салыстырғанда салыстырмалы түрде төмен және табиғи орта тамаша. Операциялық шығыстар да орташа еуропалық көрсеткіштермен салыстырғанда жоғары емес.

Бұдан басқа, біраз уақыт бойы банк жүйесі өте ашық болды, бірақ қазір ол қатаңдатылды. Кипр банктері бізбен ынтымақтастыққа өте ашық болды. Реттеудің қатаңдатылуына қарамастан, қаржы қызметтері нарығы толығымен еуропалық нормаларға сәйкес келеді.

Соңғы экономикалық және геосаяси проблемалар сіздің бизнесіңізге қалай әсер етті?

Украинадағы соғыс басталғанда біз Ресейдегі қызметімізді тоқтатуға шешім қабылдадық. Қазіргі уақытта біз ресейлік активтерден толық құтылдық. Біз клиенттердің бір бөлігін басқа елдердегі филиалдарымызға аудардық, ал өзіміз Қазақстанға көбірек назар аудара бастадық, онда біз ең ірі инвестициялық және сақтандыру тобымыз және 2020 жылы іске қосылған жылдам дамып келе жатқан цифрлық банкіміз бар.

Бұл біз үшін үлкен сынақ болды, бірақ біз оны еңсердік. Біз жария компанияларда бухгалтерлік есепті қадағалау жөніндегі кеңес (PCAOB) жүргізген жан-жақты аудиттен өттік. Бағалы қағаздар және биржалар жөніндегі комиссия мен Кипр бағалы қағаздар және биржалар жөніндегі комиссиясының тексерулері өте ауқымды болды.

Біз қатаң ережелерді сақтауға тиіспіз, себебі біз жұмыс істейтін елдер тәуекел деңгейі жоғары елдерге жатады. Қазақстан — Ресейдің көршісі және оның РФ-да іскерлік мүдделері көп. Алайда біз бұл процедуралардан сәтті өттік, бақылау тетіктерін нығайттық, сондай-ақ санкцияларды өте мұқият сақтадық.

Біз кез келген реттеуші органдармен жұмыс істейтін ең ашық ұйым екенімізді тағы да дәлелдедік.

Цифрлық трансформация тұрғысынан Кипрді қалай бағалар едіңіз?

Меніңше, Кипрдің үлкен мүмкіндіктері бар. Сіздердің экономикаларыңыз ауқымды болғандықтан, Кипр сияқты шағын елде  кейбір мәселелер бойынша келісу қиын болар, бірақ бұл жаңа технологияларды тезірек енгізудің мүмкіндігі болуы мүмкін.

Кипр жаңа технологияларды басқа елдерге қарағанда тезірек енгізіп, осы салада пионер бола алады деп санаймын. Мысалы, ол бар технологияларды АҚШ пен Еуропаға қарағанда тезірек енгізе алады.

Өзіңіздің басшылық стиліңізді қалай сипаттайсыз?

Мен өз командама сенуді дұрыс деп санаймын. Командамды бақылағанды емес, көтермелегенді қалаймын. Бірақ мен ең жақсы менеджер емес шығармын.

Менің ойымша, мен өз командамды шабыттандыра аламын, оларға өз пайымымды көрсете аламын, оларға жауапкершілікті өздеріне алуға итермелеп, оларға белгілі бір сенім білдіре аламын. Мен өз көзқарасымды командаға жеткізіп, оларды шабыттандыра аламын және қызықты мысалдарды көрсете отырып, олардың ынтасына үнемі қолдау көрсетіп отырамын.